อัญมณีและเครื่องประดับ…หนึ่งในอุตสาหกรรมที่เป็นซอฟต์พาวเวอร์ของคนไทย [EP.1]

อัญมณีและเครื่องประดับ…หนึ่งในอุตสาหกรรมที่เป็นซอฟต์พาวเวอร์ของคนไทย

ซอฟต์พาวเวอร์กลับมาเป็นที่ฮือฮาในสังคมอีกครั้งจากปรากฏการณ์ข้าวเหนียวมะม่วง หลายคนหวนคิดถึงหลายสิ่งอย่างที่อยู่ในข่ายนี้ซึ่งเป็นสิ่งที่จับต้องมองเห็นได้ เช่น สถานที่ท่องเที่ยว อาหารไทย นวดไทย มวยไทย ผ้าไทย เครื่องเงินทองที่รวมกลุ่มไว้ในอุตสาหกรรมการท่องเที่ยวและบริการรวมของฝากที่มีโรงแรม ร้านอาหารและการขนส่งเป็นกระดูกสันหลังของอุตสาหกรรมสิ่งที่อยู่เบื้องหลังของความสำเร็จของอุตสาหกรรมที่มีที่พักสบาย เดินทางสะดวก อาหารอร่อย ของฝากถูกใจราคาสมเหตุผลเป็นสิ่งที่มัดใจให้นักเดินทางกลับมาไทยครั้งแล้วครั้งเล่านั้นคือ การดูแลใส่ใจฉันญาติมิตรในทุกรายละเอียดหรือที่ฝรั่งเรียกว่า hospitality ที่มีอยู่เต็มเปี่ยมในสายเลือดของคนไทยอันเป็นธรรมเนียมไทยแท้แต่โบราณที่ว่า “ใครมาถึงเรือนชานต้องต้อนรับ” ซอฟต์พาวเวอร์ของคนไทยนอกจาการมีน้ำจิตน้ำใจอัธยาศัยดีแล้วยังมีปัจจัยที่อยู่ควบคู่กันคือ ความคิดสร้างสรรค์และทักษะหัตถศิลป์ที่ได้ฝากฝีมือไว้ในวัดวาอาราม อาหารไทย และศิลปกรรมซึ่งเป็นวัฒนธรรมประจำชาติบ่งบอกถึงความเป็นไทย

วิสัยความเป็นไทยมาจากความนึกคิดของชนชาติที่สะท้อนมาเป็นทักษะในการดำรงชีวิตที่เกิดขึ้นจากส่วนผสมอย่างลงตัวของภูมิอากาศร้อนชื้นอยู่สบายมีข้าวปลาอาหารสมบูรณ์ทำให้สังคมไทยมีความเป็นอยู่เรียบง่ายและศาสนาพุทธของคนส่วนใหญ่ในประเทศเปิดกว้างต่อการเรียนรู้ฝึกฝนตนตามหนทางธรรมชาติได้กล่อมเกลานิสัยใจคอตลอดจนเสริมสร้างภูมิปัญญาในเชิงหัตถกรรมที่มีความวิจิตรบรรจงละเอียดอ่อนของคนไทยตามที่เราพบเห็นอยู่เจนตาดังที่ได้กล่าวไว้ข้างต้นตั้งแต่อาหารการกิน เครื่องมือเครื่องใช้ เครื่องนุ่งห่ม เครื่องประดับ ประเพณีและศาสนสถาน คุณสมบัติทั้งสองประการข้างต้นประกอบกับการมีอัธยาศัยนี้นี่เองที่เป็นองค์ประกอบสำคัญของซอฟต์พาวเวอร์ที่เสริมสร้างความเป็นไทย คุณสมบัติเหล่านี้เป็นปัจจัยสำคัญอยู่เบื้องหลังความสำเร็จในการเสริมสร้างความสามารถในการแข่งขันของอุตสาหกรรมอัญมณีและเครื่องประดับไทยในเวทีโลก

การรังสรรค์งานอัญมณีและเครื่องประดับจัดอยู่ในกลุ่มของหลายกิจกรรมที่กล่าวข้างต้นในฐานะผู้สืบสานความเป็นมรดกของชาติโดยสร้างชื่อเสียงให้กับไทยในเวทีการค้าโลก ความโดดเด่นของอุตสาหกรรมอัญมณีคือ การปรับปรุงคุณภาพพลอยสีด้วยการเผาพลอยเพื่อขจัดมลทินในเนื้อพลอยหรือทำให้เกิดสีใหม่ๆ ที่มีความสดใสด้วยศาสตร์และศิลป์ที่เป็นองค์ความรู้ลับเฉพาะสั่งสมสืบทอดกันมายาวนานไม่สามารถเลียนแบบได้โดยง่าย ขั้นตอนการเผาพลอยเปรียบประหนึ่งการปรุงอาหารไทยที่ใช้ส่วนผสมหลากหลายชนิดสร้างคุณภาพที่ลงตัว ในส่วนของอุตสาหกรรมเครื่องประดับนั้น คนไทยสามารถผลิตเครื่องประดับจำนวนมากในคราวเดียวแต่ยังรักษาระดับคุณภาพได้อย่างสม่ำเสมอด้วยแรงงานฝีมือผู้มีพรสวรรค์ในเชิงช่างหัตถกรรมที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัวของคนไทย ในสายตาของผู้ชำนาญการสามารถแยกแยะเครื่องประดับไทยออกจากของชาติอื่นได้แม้มีรูปแบบที่เป็นสากลจากความประณีตบรรจงที่เด่นชัด ความสามารถในการแข่งขันทั้งสองประการนี้ได้รับการหนุนเสริมด้วยไมตรีจิตอัธยาศัยใจคอที่ยืดหยุ่นอะลุ่มอล่วยยินดีช่วยเหลือของผู้ประกอบการไทยที่มัดใจลูกค้ายั่งยืนมานานกว่ากึ่งศตวรรษ

ด้วยเหตุนี้คงจะไม่กล่าวเกินไปนัก หากพูดว่า “อุตสาหกรรมอัญมณีและเครื่องประดับได้ใช้ทรัพยากรคนไทยอย่างเต็มศักยภาพของความเป็นไทย การส่งเสริมอุตสาหกรรมอัญมณีและเครื่องประดับจึงเป็นการจรรโลงวัฒนธรรมของชาติทางอ้อมในอีกหนทางหนึ่งผ่านการส่งต่อเทคนิคเชิงช่างที่เป็นเอกลักษณ์ของคนไทยผู้อยู่ร่วมกันในพหุวัฒนธรรมจากเหนือจรดใต้ด้วยการผลิตผลงานพลอยคุณภาพและเครื่องประดับที่อ่อนช้อยงดงามในระดับมาตรฐานสากลสู่ตลาดโลก”